Aktualności

Odpowiedzialność dyscyplinarna w piłkarskich rozgrywkach UEFA

By 25 czerwca 2018 No Comments

Bezsporną tezą jest, iż znaczenie sportu, w tym w szczególności piłki nożnej stale wzrasta na wielu płaszczyznach życia gospodarczego i społecznego. Współczesny futbol nie jest jedynie wyrazem emocji związanych z rywalizacją sportową, lecz również stanowi nieustannie rozwijające się źródło ekonomicznych zysków. Wraz z wzrastającą popularnością, jak i komercjalizacją rozgrywek piłkarskich, na podmioty biorące w nich udział nakładane są przez organizatorów różnorodne zobowiązania i ograniczenia – co prowadzi do nieuchronnej ingerencji w bieżącą działalność podmiotów sportowych. Przykładowo należy wymienić, iż we wrześniu 2009 r. Komitet Wykonawczy UEFA jednomyślnie zatwierdził program financial fair play, którego ideą jest doprowadzenie do tego, aby europejskie klubu piłkarskie stawały się samowystarczalne tj. miały docelowo wydawać nie więcej pieniędzy, niż wynoszą ich przychody. Powyższa znacząca ingerencja w politykę finansową europejskich klubów piłkarskich stanowi obecnie element przepisów UEFA Club Licensing, na podstawie których klubom przyznawane są lub nie licencje na grę w europejskich pucharach organizowanych przez UEFA. Ponadto reżimem regulaminowym UEFA objęte są następujące zagadnienia: organizacja zawodów sportowych, korupcja czy doping farmakologiczny. Podstawowym założeniem funkcjonowania odpowiedzialności dyscyplinarnej jest zasadność przekazania pewnych spraw danej grupy do rozstrzygania w ramach własnego środowiska. Wątpliwości może budzić w szczególności kwestia zakresu regulacji odpowiedzialności dyscyplinarnej, jak i jej realizacja przez odpowiednie organy europejskiej federacji piłkarskiej.

 

Sportowa odpowiedzialność dyscyplinarna

Sportowa odpowiedzialność dyscyplinarna jest bardzo znaczącym mechanizmem egzekwowania wewnętrznych przepisów prawnych UEFA, jak i uregulowań statutowo-regulaminowych uchwalonych przez UEFA. Warto wskazać, iż Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu w Lozannie (CAS) wielokrotnie potwierdzał kompetencję UEFA do ustalania przepisów dyscyplinarnych. Przykładowo w wyroku CAS (CAS 2015/A/3926 FC Gelsenkirchen-Schalke 04 v. UEFA) stwierdzono, iż prawo szwajcarskie zgodnie z art. 60 szwajcarskiego kodeksu cywilnego przyznaje stowarzyszeniom, jakim jest UEFA, bardzo szeroką niezależność, samodzielność i autonomię, tym samym prawo do stanowienia praw i zasad dotyczących zarządzania organizacją i jej członkami i rozgrywkami. Z kolei w innym wyroku CAS (CAS 2011/A/2426) wskazano, iż UEFA, jak każde stowarzyszenia prawa szwajcarskiego ma prawo nakładać sankcje dyscyplinarne na swoich członków za naruszenie przepisów i zasad ustalonych przez UEFA, z zastrzeżeniem, iż będą one zgodne z podstawowymi zasadami prawa, w tym w szczególności będą uwzględnia zasadę proporcjonalności i prawo do wysłuchania drugiej strony.

Niezależnie od powyższych wyrokówproblematyczna wydaje się kwestia tworzenia przepisów dyscyplinarnych UEFA jak i sprawowania kontroli nad rozstrzygnięciami wewnątrzorganizacyjnymi. Rysuje się ona zwłaszcza w związku ze stosowaniem odpowiedzialności przez UEFA w razie naruszenia budzących wątpliwości bardzo ogólnych norm dyscyplinarnych ustalonych jednostronnie przez dane federacje. Dlatego podstawowych tematem niniejszego artykułu jest zagadnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej w piłkarskich klubowych rozgrywkach UEFA za naruszenie art. 14 Regulaminu Dyscyplinarnego UEFA.

 

Jakie kary nakłada Regulamin Dyscyplinarny UEFA?

Zgodnie z art. 14 Regulaminu Dyscyplinarnego UEFA naruszenie szeroko pojętej godności człowieka przez kibiców danego klubu piłkarskiego oznacza, iż wobec takiego klubu zostanie orzeczona kara dyscyplinarna w postaci co najmniej zamknięcia części stadionu np. jednej z trybun. W Regulaminie Dyscyplinarnym UEFA literalnie wskazano, iż sankcjonowane jest przede wszystkim naruszenie godności człowieka ze względu na kolor skóry, rasę, religię lub pochodzenie etniczne. Z uwagi na wyjątkowe okoliczności, organ dyscyplinarny UEFA uprawniony jest również do nałożenia dodatkowych kar dyscyplinarnych w postaci: anulowania wyniku meczu, nakazu rozegrania meczu przy pustych trybunach lub dyskwalifikacji klubu odpowiedzialnego za zachowanie swoich kibiców. Warto także wskazać, iż w przypadku ponownego naruszenia powyższych przepisów w trzyletnim okresie recydywy organy dyscyplinarne UEFA są zobligowane do nałożenia na klub piłkarski kary dyscyplinarnej w postaci co najmniej jednego meczu bez publiczności i grzywnę w wysokości 50.000euro, zaś w przypadku trzeciego naruszenia art. 14 Regulaminu Dyscyplinarnego UEFA organy te nakładają na klub piłkarski następujące kary dyscyplinarne:

  • więcej niż jeden mecz rozgrywany bez publiczności; lub
  • odjęcie punktów;
  • lub dyskwalifikacja z rozgrywek; lub
  • walkower.

Konstrukcja powyższych przepisów oznacza, iż organy te posiadają de facto władzę dyskrecjonalną w zakresie stosowania odpowiedzialności dyscyplinarnej wobec klubów sportowych. W szczególności wątpliwości budzą nieostre pojęcia wskazane w powyższych regulacjach. W tym kontekście na uwagę zasługuje również fakt, iż zgodnie z art. 8 Regulaminu Dyscyplinarnego UEFA krajowe federacje oraz kluby piłkarskie odpowiadają dyscyplinarnie wobec UEFA za zachowania swoich piłkarzy, działaczy oraz kibiców nawet jeśli dana federacja czy klub udowodni brak swojej winy czy zaniedbania. Powyższa regulacja determinuje zatem odpowiedzialność klubów i federacji na zasadzie ryzyka. Przeciwnie niż w przypadku odpowiedzialności na zasadzie winy, w przypadku odpowiedzialności na zasadzie ryzyka nie jest wymagane istnienie rzeczywistej winy po stronie klubu piłkarskiego. Organy dyscyplinarne nie są zobligowane do wykazania, iż naruszenie art. 14 Regulaminu Dyscyplinarnego UEFA miało miejsce w związku z działaniami lub zaniechaniami klubu piłkarskiego, gdyż sam fakt, iż to kibice danego klubu piłkarskiego dopuścili się deliktu dyscyplinarnego oznacza, iż odpowiedzialność za takie zachowanie poniesie dany klub piłkarskich. Ponadto przepisy dyscyplinarne UEFA nie zawierają żadnego katalogu wyłączenia odpowiedzialności klubu piłkarskiego za swoich kibiców. Jedynie w zakresie okoliczności łagodzących klub piłkarski może poprzez wykazanie swojego należytego działania próbować zmniejszyć wysokość kary dyscyplinarnej orzeczonej za zachowanie swoich kibiców lub próbować argumentować, iż dane zachowanie nie miało miejsca.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż analizowane przepisy Regulaminu Dyscyplinarnego UEFA wymagają zmiany, w szczególności poprzez doprecyzowania ich zakresu przedmiotowego. Przede wszystkim katalog kar za naruszenie godności człowieka powinien uwzględniać fakt czy dane naruszenie miało charakter masowy czy też marginalny i dotyczyło zachowania dwóch czy trzech osób. Obecne przepisy dyscyplinarne UEFA uprawniają do nałożenia na klub piłkarski kary w postaci co najmniej zamknięcia części stadionu za zachowanie co najmniej dwóch kibiców, którzy przykładowo wywieszą podczas meczu kontrowersyjną flagę.

dr Marcin Ungier, Adwokat